ali veli
Geri Geri
Göz Alabildiğine İstanbul: Beş Asırdan Manzaralar
20 Eylül 2023 - 26 Mayıs 2024

Göz Alabildiğine İstanbul: Beş Asırdan Manzaralar sergisinin küratörlüğünü Şeyda Çetin ve Ebru Esra Satıcı üstleniyor. Ömer Koç Koleksiyonu’nda yer alan çeşitli nadide eserlerden oluşan sergi, İstanbul’un Osmanlı payitahtı olduğu, 15. yüzyıldan 20. yüzyılın ilk çeyreğine uzanan bir zaman dilimini kapsıyor. Şehrin zengin bir görsel kaydı niteliğindeki sergide geniş açılı İstanbul manzaralarını gösteren tablolardan gravürlere, nadir kitaplardan albümlere, panoramik fotoğraflardan Yadigâr-ı İstanbul objelerine 100’ün üzerinde eser yer alıyor.  
Sergideki eserlerin üreticileri de büyük çeşitlilik gösteriyor. Gemi kaptanından seyyahlara, askerlerden elçilere, yazar, ressam ve fotoğrafçılardan mimar ve şehir plancılarına kadar Batılılar tarafından bazen politik veya askeri bazen estetik amaçlarla üretilen eserlerde farklı teknikler öne çıkıyor. Yapıldıkları dönemin diplomatik ilişkilerine, şehrin geçirdiği dönüşümlere, çokkültürlü yapısına ve sosyal yaşamına ait izler bulunduran görüntülere yazılı kaynaklardan alıntılar eşlik ediyor. Bu alıntılar Batılı eser sahiplerinin bakış açısı ile 19. yüzyıl ve erken 20. yüzyıl Osmanlı/Türk edebiyatından sanatsal üretimler arasında bir diyalog imkânı yaratıyor. Sergi şehre tekrar bir güzelleme yapmak yerine, anlatının çeşitliliğini, tasvirlerin farklılığını incelemeye davet ediyor. 

Batılıların gözünden İstanbul 
İngiliz ressam Henry Aston Barker’ın 1800 yılında Galata Kulesi’nin tepesinden çizdiği eskizlere dayanarak oluşturduğu İstanbul Panoraması, elçilik sekreteri olarak İstanbul’da bulunan Philipp Franz von Gudenus’un 1741’de İsveç Elçiliği’nin çatısından yaptığı çizime ait gravür, Joseph Schranz’ın Karadeniz’den Marmara Denizi’ne Boğaz panoraması eserlerden birkaçı… Ayrıca bilinen en eski 360 derecelik panoramik İstanbul fotoğraflarını çeken sanatçı olarak tarihe geçen James Robertson’ın Bayezid Kulesi’nden çektiği Mayıs 1854 tarihli fotoğrafın sanatçının imzasını taşıyan ithaflı albümünü de sergide görmek mümkün. Sergilenen eserlerden en eskisi Hartmann Schedel’e ait Liber chronicarum (1493) iken, en yakın tarihli eserler arasında ise Alexandre V. Pankoff’un özgün tasarım ve resimlerini içeren albümü (1922-1924) bulunuyor. Göz Alabildiğine İstanbul sergisinde, şehri bir uçtan bir uca izleme imkânı veren panoramik eserler birbirinden ilginç detaylar da barındırıyor. Yerel kıyafetler içinde esnaf, öküz arabasında giden kadınlar, şapkalarıyla ayırt edilen Batılılar, çocuklar ve şehrin dört ayaklıları, İstanbul’un siluetini tamamlayan unsurlar olarak öne çıkıyor.

/

Henry Aston Barker (1774–1856)
A Series of Eight Views, forming a Panorama of the Celebrated City of Constantinople, And its Environs, taken from the town[i.e. Tower]of Galata
[Ünlü İstanbul Şehri ve Çevresinin Bir Panoramasını Oluşturan Sekiz Görünüm Dizisi, Galata Bölgesinden (yani Kulesi’nden) Yapılmıştır]

Abdullah Biraderler
Bayezid Kulesi’nden İstanbul Panoraması 
Smyrna-Constantinopel
[Fotoğraf Albümü]
y. 1865
6 parçalı, albümin baskı

Evelyn Gorkiewicz de Habdank (1878–1963)
From Agha Hammam, the Last Day of the Year, 1895
[Ağa Hamamı’ndan, Yılın Son Günü, 1895]
Suluboya Resim Albümü 
Mayıs 1895–Ocak 1896
Kâğıt üzerine suluboya

Rudolf Hellgrewe (1860–1935?)
Gün Batımında Haliç
y. 1900
Tuval üzerine yağlıboya
80 × 120 cm

Max Rabes (1868–1944)
Kayzer II. Wilhelm’in 1898’de İstanbul’u Ziyaretinde SMY Hohenzollern II Dolmabahçe Sarayı Önlerinde 
1898
Tuval üzerine yağlıboya

L. Manzoni (19. yüzyılda faal)
Vüe de Costantinople depuis la pointe du Serail jusqu’a la Tour des Janissaires, prise de Carakeuy
[Sarayburnu’ndan Yeniçeri Kışlasına Kadar İstanbul’un Görünümü, Karaköy’den Yapılmıştır]
19. yüzyıl başı
Dokulu kâğıt üzerine kurşunkalem, mürekkepli kalem ve suluboya, üç yaprak birleşik
25 × 123 cm

Anonim
Constantinopel
[Almanya, y. 1835.]
peepshow (izleme kutusu)

Anonim
Constantinopel
[Almanya, y. 1835.]
peepshow (izleme kutusu)

Anonim
Topografik İstanbul Görünümü İçeren Vitrin Tabakları
Dekorasyon: Boyer
Paris, y. 1850
Porselen

Guillaume Joseph Grelot (y. 1630/8–1680)
Relation nouvelle d’un voyage de Constantinople 
[Yeni Bir İstanbul Seyahatnamesi]
Paris: Chez la veuve de Damien Foucault, 1680.
Birinci baskı

İstanbul Fotoğraflarından Yadigâr-ı İstanbul Albümleri
y. 1900’ler
Çeşitli boyutlar

Meşher web sitesinde deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanıyoruz. Daha fazla bilgi edinmek için çerez politikamızı okuyun.
EPOSTA İLE PAYLAŞ
Sergiyi eposta ile buradan paylaşabilirsiniz
Paylaşılacak Eposta
Paylaşan Eposta
Mesajınız
BASIN LİSTESİNE KATILIN
Etkinlikle ilgili detaylar sadece kayıt olacağınız eposta adresine gönderilecektir.
Adınız
Soyadınız
Ünvan
Çalıştığınız Kurum
Eposta Adresiniz
Daha iyi bir deneyim için
cihazı dik tutun